اللهم انت السلام و منك السلام
و لك السلام و اليك يعود السلام
*********
تمام برخوردهاى پيامبر با مردم، طبق فرمان خداوند بوده است، نه سليقه ى شخصى و اين برخوردها در موارد گوناگون و با افراد مختلف، متفاوت بوده است. آياتى را كه در اين زمينه وجود دارد مى توان به دو دسته تقسيم كرد:
دسته ى اوّل: آياتى كه درباره ى رفتار و برخورد آرام با مردم سخن مى گويد.
دسته ى دوم: آياتى كه در مورد برخوردهاى تند با منحرفان و نااهلان نازل شده است.
در اين جا از هر دو مورد، آياتى را به عنوان نمونه ذكر مى كنيم...
اللهم انت السلام و منک السلام
و لک السلام و الیک یعود السلام
*********
تمام برخوردهاى پیامبر با مردم، طبق فرمان خداوند بوده است، نه سلیقه ى شخصى و این برخوردها در موارد گوناگون و با افراد مختلف، متفاوت بوده است. آیاتى را که در این زمینه وجود دارد مى توان به دو دسته تقسیم کرد:
دسته ى اوّل: آیاتى که درباره ى رفتار و برخورد آرام با مردم سخن مى گوید.
دستهى دوم: آیاتى که در مورد برخوردهاى تند با منحرفان و نااهلان نازل شده است.
در این جا از هر دو مورد، آیاتى را به عنوان نمونه ذکر مى کنیم:
دسته ى اول: آیات مربوط به برخوردهاى آرام و مثبت پیامبر با مردم.
1. صبر در برابر مجادله و ستیز کفار
«فاصبر انّ وعد اللّه حقّ»
«و اخفض جناحک لمن اتبعک من المؤمنین» بال و پر خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مى کنند، بگستر.
2. دعا براى مردم
«و صلّ علیهم انّ صلاتک سکن لهم» بر آنان درود فرست (و دعا کن) زیرا دعاى تو، مایه ى آرامش آنان است.
3. دعوت مردم به حکمت
«ادع الى سبیل ربّک بالحکمة و الموعظه الحسنه» با حکمت و اندرز نیکو، مردم را به سوى پروردگارت دعوت نما.
4. مشورت با مردم
«فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم» آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بخواه و با آنان مشورت کن.
5. بدى را با نیکى پاسخ مى دهد
«ادفع بالتى هى احسن» بدى را با نیکى دفع کن.
6. دعوت به توحید
«تَعالَوا الى کلمة سواء بیننا و بینکم» بیایید به سوى کلام و سخنى که میان ما و شما یکسان است
7. بیعت و طلب آمرزش براى مردم
«فبایعهن و استغفر لهن» با آنها بیعت کن و براى آنها (از درگاه خداوند) طلب آمرزش نما.
«قل اذن خیر لکم» بگو گوش دادن او به نفع شما است.
8. به مردم سلام مىکند
«اذا جاءک الذّین یؤمنون بایاتنا فقل سلام علیکم» هرگاه کسانى که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند به آنها بگو سلام بر شما.
9. مهربان بودن با مردم
«لو کنت فظا غلیظ القلب لانفضّوا من حولک» اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراکنده مى شدند.
«و ان جنحوا للسلم فاجنح لها» اگر (دشمنان) به صلح تمایل داشتند (تو نیز) تمایل نشان بده.
10. بشارت به پاداش
«بشّر المؤمنین بان لهم من اللّه فضلًا کبیراً» مؤمنان را بشارت ده که براى آنها از سوى خداوند فضل و پاداش بزرگى است.
دسته ى دوم: آیات مربوط به رفتار قاطعانه با نااهلانى که قابل هدایت نیستند.
1. دورى از دشمنان
«فاعرض عنهم» از آنها روى بگردان.
2. نرمش نداشتن با مخالفان
«فلا تطع المکذبین ودّوا لو تدهن فیدهنون» از تکذیب کنندگان اطاعت مکن که آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا نرمش نشان دهند. (نرمشى توأم با انحراف از مسیر حقّ)
3. سختگیرى با دشمنان
«جاهد الکفّار و المنافقین و اغلظ علیهم» با کافران و منافقان ستیز کن و بر آنان سختگیرى.
4. دورى از دشمنان
«هم العدو فاحذرهم» آنان دشمنان تو هستند، از آنها برحذر باش.
«لئن لم ینته المنافقون و الذّین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینه لنغرینک لهم ثم لا یجاورونک فیها الا قلیلًا» اگر منافقین و آنها که در دلهایشان بیمارى است و (همچنین) آنها که اخبار دروغ و شایعات بى اساس در مدینه پخش مىکنند دست از کار خود برندارند تو را بر ضد آنها مىشورانیم و جز مدّت کوتاهى نمىتوانند در کنار تو در این شهر بمانند.
5. بر منافقان نماز مگزار
«لا تصل على احد منهم مات ابدا و لا تقم على قبره» «4» بر مردهى هیچ یک از منافقان نماز مگزار (و براى دعا و استغفار) برابرش نایست.
6. دشمنان را به حال خودشان رهاکن
«ذرهم فى خوضهم یلعبون» آنها را در گفتگوهاى لجاجت آمیزشان به حال خود رها کن تا بازى کنند.
«لا تقم فیه» در آن (مسجد ضرار) هرگز (براى نماز) نایست.
7. اعتنا نکردن به اذیت و آزار منافقان
«لا تطع الکافرین و المنافقین و دَع اذاهم» از کافران و منافقان اطاعت مکن و به آزارهاى آنها اعتنا مکن.
استاد قرائتی
**********
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
